Planowane zmiany w L4 i kontrolach ZUS w 2025 roku to krok w kierunku większej elastyczności, ale również większej odpowiedzialności zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Nowe przepisy mogą ułatwić życie wielu osobom, ale jednocześnie wymagają dokładnego przestrzegania zasad, aby uniknąć potencjalnych sankcji. Warto, aby każda ze stron – pracodawcy, przedsiębiorcy i pracownicy – była świadoma nowych regulacji oraz ich konsekwencji.
W 2025 roku planowane jest wprowadzenie istotnych zmian w zasadach korzystania ze zwolnień lekarskich (L4) oraz w sposobie ich kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Nowe przepisy, które mogą zrewolucjonizować dotychczasowy system, budzą zarówno nadzieje, jak i wątpliwości wśród pracowników, przedsiębiorców oraz pracodawców. Przyjrzyjmy się bliżej temu, co nas czeka i jakie konsekwencje mogą przynieść planowane zmiany.
Nowe przepisy dotyczące L4 – kluczowe zmiany
- Większa elastyczność w codziennych czynnościach
Pracownicy przebywający na zwolnieniu lekarskim zyskają większą swobodę. Zgodnie z projektowanymi zmianami, będą mogli wykonywać:
– czynności dnia codziennego, takie jak zakupy czy spacery.
– czynności incydentalne wynikające z istotnych okoliczności, np. wystawienie faktury czy odpowiedź na pilnego maila.
Taka elastyczność to znacząca zmiana w porównaniu do dotychczasowych zasad, które wymagały ścisłego przestrzegania zaleceń lekarza i unikania jakiejkolwiek aktywności zawodowej.
- Możliwość przebywania za granicą
Nowe przepisy przewidują możliwość wskazania w zwolnieniu lekarskim adresu poza granicami Polski, jeśli lekarz uzna to za konieczne dla leczenia. Może to dotyczyć np. wyjazdów na specjalistyczne terapie w ciepłych krajach.
- Praca dla jednego pracodawcy podczas zwolnienia u drugiego
Projektowane zmiany pozwolą na sytuację, w której pracownik jest uznany za niezdolnego do pracy w jednym miejscu zatrudnienia, ale może wykonywać obowiązki w innym, np. osoba niezdolna do pracy fizycznej będzie mogła wykonywać pracę umysłową.
Kontrole ZUS w 2025 roku – większa szczegółowość i nowe wyzwania
Statystyki z 2024 roku pokazują, że kontrole ZUS są coraz bardziej szczegółowe. W III kwartale 2024 roku ZUS skontrolował ponad 115 tysięcy osób, a w 27,8 tysiącach przypadków wstrzymano wypłatę zasiłków. Nowe przepisy prawdopodobnie jeszcze bardziej zaostrzą wymagania dotyczące prawidłowego wykorzystania L4.
Zmiany w przepisach kontroli ZUS
ZUS zyska większe możliwości przeprowadzania szczegółowych postępowań wyjaśniających. Pojawi się potrzeba zdefiniowania, czym jest „praca zarobkowa” i jakie czynności można uznać za „incydentalne”.
Zmiany mogą zwiększyć ryzyko karania za niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia.
Konsekwencje dla różnych grup społecznych
Dla pracodawców
– konieczność ścisłego monitorowania, czy pracownicy nie wykorzystują L4 w sposób niezgodny z przepisami.
– większe ryzyko nadużyć, np. związanych z pracą u innego pracodawcy.
– potrzeba weryfikacji zgodności działań pracowników z nowymi zasadami.
Dla przedsiębiorców
– możliwość większej elastyczności w prowadzeniu działalności, nawet w trakcie L4.
– ryzyko związane z kontrolami ZUS, które mogą uwzględniać nowe, bardziej szczegółowe przepisy.
Dla pracowników
– większa swoboda w codziennym życiu podczas L4, np. wykonywanie czynności domowych czy przemieszczania się.
– legalna możliwość pracy dla jednego pracodawcy przy zwolnieniu u innego.
– konieczność szczególnej dbałości o przestrzeganie nowych zasad, aby uniknąć wstrzymania zasiłku.
