Pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom odzież i obuwie robocze w każdym przypadku, gdy jest to celowe ze względu na warunki pracy na danym stanowisku. Realizacja tego wymogu nie zależy od stanu zatrudnienia w danym zakładzie – nie może się od niego uchylić nawet taki pracodawca, który zatrudnia tylko jednego pracownika. Jeżeli zapewnienie odzieży i obuwia roboczego jest konieczne, pracownik, który ich nie posiada, nie może zostać dopuszczony do pracy.
Odzież robocza do brudzących prac
Warunki pracy panujące na niektórych stanowiskach nie pozwalają na korzystanie przez pracownika z jego własnej odzieży i obuwia. Mogłyby one ulec zbyt dużemu zabrudzeniu czy zniszczeniu. Dlatego pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom robocze ubranie i obuwie w każdym przypadku, gdy jest to celowe ze względu na specyfikę pracy na danym stanowisku. Zgodnie z art. 2377 K.p. pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego (spełniającego wymagania Polskich Norm) w przypadku, gdy:
- własna odzież i obuwie pracownika mogłyby ulec zabrudzeniu lub zniszczeniu,
- jeżeli wymagają tego względy technologiczne, sanitarne lub bhp.
Regulacje kodeksowe nie wskazują konkretnych prac, które wymagają zaopatrzenia pracownika w odzież i obuwie robocze. Wykaz stanowisk, na których pracownik powinien otrzymać taką odzież i obuwie, zależy od decyzji pracodawcy. W celu ustalenia tego wykazu pracodawca powinien dokonać przeglądu rodzaju prac wykonywanych w danym zakładzie, pod kątem zapewnienia odzieży i obuwia roboczego. Opierając się na wynikach tego przeglądu, pracodawca powinien określić Wykaz stanowisk wymagających zapewnienia pracownikowi odzieży i obuwia roboczego w przepisach zakładowych lub zarządzeniu wewnętrznym. W treści zarządzenia (zapisu regulaminowego) należy wskazać stanowiska pracy, na których niezbędne jest stosowanie przez pracowników odzieży i obuwia roboczego oraz ich rodzaje i przewidywany okres użytkowania (art. 2378 i art. 1041K.p.).
W niektórych sytuacjach pracodawca jest zobowiązany do bezpośredniego wydania pracownikom odzieży i obuwia roboczego i nie może tego obowiązku przenieść na zatrudnionego (w zamian za wypłatę ekwiwalentu). Na stanowiskach, na których wykonywane są prace:
- związane bezpośrednio z obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych,
- przy których własna odzież i obuwie pracownika mogą ulec intensywnemu zabrudzeniu albo skażeniu środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub biologicznie zakaźnymi
zapewniającym odzież i obuwie robocze jest wyłącznie pracodawca.
W pozostałych przypadkach zatroszczyć się może o to pracownik, za wypłatą ekwiwalentu.
Własna odzież i obuwie robocze
Pracodawca może ustalić, za zgodą pracowników, wykaz stanowisk, na których dopuszcza się używanie odzieży i obuwia roboczego będącego własnością pracownika (art. 2377 § 2 K.p.). Taka odzież nie musi już spełniać wymogów Polskich Norm, choć powinna zachowywać swoje funkcje użytkowe. Jeżeli pracodawca przeniesie ciężar zakupu odzieży i obuwia roboczego na pracownika, powinien w zamian wypłacać mu ekwiwalent pieniężny, rekompensujący koszty tego zakupu (art. 2377 § 4 K.p.). Wysokość ekwiwalentu powinna odzwierciedlać aktualne ceny konkretnego rodzaju odzieży czy obuwia roboczego.
Zarządzenie pracodawcy w sprawie środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego
Łódź, dnia 19 lipca 2017 r.
Zakład Wyrobów Tekstylnych
ul. Ziemiańska 2, Łódź
Zarządzenie z dnia 19 lipca 2017 r. w sprawie
środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego
1) Działając w porozumieniu z przedstawicielem pracowników, w celu ochrony pracowników przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy, wprowadzam obowiązek stosowania przez pracowników na stanowiskach pracy środków ochrony indywidualnej (osobistej) oraz odzieży i obuwia roboczego, wyszczególnionych w załączonej tabeli norm przydziału, stanowiącej załącznik nr 1 do zarządzenia.
2) Pracownicy otrzymają środki ochrony indywidualnej spełniające wymagania dotyczące oceny zgodności. Odzież robocza spełniająca wymogi określone w Polskich Normach jest dostarczana pracownikom zatrudnionym na takich stanowiskach pracy, na których odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu lub gdy to wynika z wymogów technologii, sanitarnych lub bhp. Odzież i środki ochrony stanowią własność pracodawcy.
3) Pracownicy przystępujący do pracy bez wymaganego wyposażenia w odzież i środki ochrony nie będą dopuszczeni do wykonywania pracy. Ich nieobecność na stanowisku pracy będzie uznawana za nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy.
4) Dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego spełniającego wymogi bhp, z wyłączeniem stanowisk pracy, na których, zgodnie z art. 2377 § 3 K.p., jest to niedozwolone. Wykaz stanowisk pracy, na których możliwe jest używanie odzieży własnej, stanowi załącznik nr 2 do zarządzenia.
5) Pracodawca wypłaca pracownikom używającym własnej odzieży i obuwia roboczego ekwiwalent pieniężny, rozliczany w okresach kwartalnych, z uwzględnieniem okresu używalności oraz ceny, według załącznika nr 3 do zarządzenia.
6) Pracodawca wypłaca ekwiwalent za pranie odzieży roboczej przez pracowników w kwotach określonych w załączniku nr 4 do zarządzenia.
Sebastian Kryży
Mariola Gryczyńska
(przedstawiciele pracowników)
Krystian Komalczewski
(pracodawca)
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.)
Źródło: Gazeta Podatkowa
